سیاست ارز ۴۲۰۰ درست اجرا نشد/ محاسن و معایب مدیریت ارزی «همتی» در کفه‌ی ترازو

به گزارش کارگر آنلاین، کمتر از یک هفته پیش آقای همتی رئیس بانک مرکزی از کارشناسان و رسانه‌هایی که عملکرد وی را در دوران ریاست بر بانک مرکزی نقد کرده بودند گلایه کرد. هر چند حال بازار‌های مختلف خوب نیست و دلار نیز در این بازار نقش عامل اصلی را بازی می‌کند، اما نمی‌توان از عملکرد هیئت دولت و سایر وزارتخانه‌ها و عملکرد رئیس پیشین بانک مرکزی بی توجه رد شد و همه‌ی مشکلات را بر گردن آقای همتی انداخت. ما در خبرگزاری دانشجو به دلیل رسالت رسانه‌ای خود بر آن شدیم تا عملکرد آقای همتی  در حوزه ارزی کشور را بدون ملاحظات سیاسی با نگاه اقتصادی اعم از محاسن یا معایب این مدیریت در گفتگو با حسن حسن‌خانی؛ کارشناس و پژوهشگر مسائل اقتصادی بررسی کنیم که در ادامه تقدیم می‌شود.

عملکرد آقای همتی را اگر بخواهیم مورد بررسی قرار دهیم حتما باید اقتصاد را از دریچه‌های مختلفی بررسی کنیم تا به آقای همتی برسیم چه مسائلی پیش از مدیریت رئیس کنونی بانک مرکزی بعد از مدیریت وی تاثیر گذار بوده است؟‌
نمی‌توان این موضوع را نادیده گرفت که آقای همتی وسط ماجرایی به ریاست بانک مرکزی گمارده شده که از سال ۹۶ یعنی وقتی که دولت همچنان به برجام و عواید آن خوش بین بود و هیات دولت در مذاکره با آمریکا راهبرد خاص و هدفمندی در خصوص اداره ارزی کشور نداشت. ما در سال‌های عادی که تحریم‌ها آنچنان فشار زیادی به اقتصاد وارد نمی‌کرد و امکان فروش نفت داشتیم حول و حوش ۵۰ تا ۷۰ میلیارد دلار صادرات و واردات داشتیم، یعنی حدودا ۵۰ میلیارد دلار صادرات نفتی داشتیم و ۲۰ میلیون دلار صادرات غیر نفتی که با این درآمد‌ها کشور به هر حال اداره می‌شد و مشکل چندانی در تامین بودجه نداشتیم هر چند که اقتصاد کشور همواره با کسری بودجه مواجه بوده است. سال ۹۶ که حدود ۲۰ میلیارد دلار ارز به بازار تزریق شد، یا به عبارتی بانک مرکزی ارز پاشی کرد، با این بهانه که بتواند نرخ ارز را کنترل کند و مانع افزایش نرخ ارز شود، این رفتار ضربه بزرگی به منابع ارزی کشور بود چرا که سال ۹۷ با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم ها، ارز پاشی انجام شده ضربه بزرگی به بازار کم عمق ارزی ایران بود. ارز پاشی سال ۹۶ کمک بزرگی به گسترش بازار غیر رسمی و بستر سازی برای حضور فعال‌تر قاچاق ارز بود بنابراین اگر سال ۹۶ با آن همه دست و دل بازی‌های ارز پاشی را با اقدامات سال ۹۷ بررسی کنیم، متوجه می‌شویم که بازار بعد از آن ارز پاشی بسته شد بنابراین سال ۹۷ متفاوت از سال ۹۶ است. از سوی دیگر سال ۹۷ یک دستورکاملا ناشیانه از سوی بانک مرکزی صادر شد با این مضمون که به هر نفر بابت واردات هر کالایی به هر میزانی که بخواهد ارز ۴۲۰۰ تومانی اعطا می‌کنیم، در حالی که معتقدیم سیاست ۴۲۰۰ نه تنها درست بود بلکه تنها راهی بود که دولت می‌توانست اجرا کند، اما خوب اجرا نشد.